Het Tuol Sleng Genocide Museum is gehuisvest in een voormalig schoolgebouw in het centrum van Phnom Penh. De gevangenis stond bekend als S21, een verschrikkelijke plek waar gevangenen gemarteld en vermoord werden.
Het is een plek die de tragische geschiedenis van Cambodja tussen 1975 en 1979 op indrukwekkende wijze in beeld brengt. Verplichte kost voor iedere bezoeker aan de stad.
Geschiedenis van Tuol Sleng
Wat nu het Tuol Sleng genocide museum is stond tijdens het regime van de rode Khmer bekend als ‘’Security Office 21’’ ( S21 ). De gevangenis was gelegen in het centrum Phnom Penh, de stad die op dat moment al helemaal verlaten was.
In S21 werden mensen gevangen gehouden die volgens het regime een ‘’gevaar’’ waren voor de nieuwe agrarische staat. Leraren, wetenschappers, zakenmensen, journalisten en zo’n beetje ieder ander opgeleid persoon werd gezien als de vijand. Zelfs het dragen van een bril was al aanleiding om gevangen genomen te worden.
En niet alleen de zogezegde ‘’verdachten’’ werden gevangen genomen. Ook de directe familieleden en kennissen moesten er aan geloven onder het mom van ‘’associatie met de vijand’’.
De meeste mensen die tussen 1975 en 1979 in S21 gevangen zaten werden na verloop van tijd naar de Killing Fields van Choeung Ek gestuurd voor executie.
Phnom Penh werd in 1979 bevrijd door het Vietnamese leger. Het was de Vietnamese oorlogsfotograaf Hồ Văn Tây die S21 ontdekte. De fotograaf en zijn collega’s volgden de stank van rottende lichamen naar het schoolgebouw. Zijn foto’s van die dag zijn te zien in het museum.
Slechts 12 mensen hebben de gevangenis overleefd waaronder 4 kinderen.
Van schoolgebouw naar gevangenis
S21 was gehuisvest in de gebouwen van Tuol Svay Prey middelbare school en Tuol Sleng basisschool. Het terrein was hermetisch afgesloten met prikkeldraad en binnen werden de klaslokalen verbouwd tot cellen en martelkamers. Naar schatting hebben hier tussen 1975 en 1979 15.000 tot 20.000 mensen gevangen gezeten.
De binnenplaats van het schoolgebouw.
Martelingen
Bij aankomst in S21 werden de gevangenen gefotografeerd en verhoord. Gevangenen hadden meestal geen idee waarom zij opgepakt werden. De meesten werden beschuldigd van verraad van de partij en de revolutie.
De ondervragers gebruikten marteltechnieken om een bekentenis af te dwingen. Zo werden gevangenen geëlektrocuteerd of vastgebonden waarna er heet water over het gezicht werd gegoten.
En dit is nog maar een kleine greep uit de brute marteltechnieken die gebruikt werden. In het museum is nog meer informatie beschikbaar over de verschrikkelijke praktijken die hier plaatsvonden.
Na bekentenis werden de gevangenen veroordeelt tot executie. In het begin gebeurde dit vlakbij maar later werden mensen naar Choeung Ek gestuurd, zo’n 10km buiten de stad.
Alle gevangenen werden bij aankomst gefotografeerd en verhoord.
Documentatie
De rode Khmer waren niet alleen gewetenloze massamoordenaars, ze documenteerde ook al hun praktijken. Dit zou later tegen hun gebruikt worden tijdens het tribunaal tegen de leiders en deelnemers aan de genocide. Echter, paspoorten en identiteitsbewijzen van de gevangenen werden niet bewaard. De foto’s van de gevangenen bleken dan ook cruciaal voor nabestaanden bij een zoektocht naar hun geliefden.
Een van de martelkamers.
Het Tuol Sleng Museum bezoeken
Het Tuol Sleng museum is een neerslachtige plek maar het is wel een van de bezienswaardigheden in Phnom Penh die je bezocht moet hebben. Dat gewone mensen in staat zijn om te veranderen in zulke gewetenloze moordenaars is iets om bij stil te staan. Dit soort praktijken kunnen altijd ergens op de wereld weer plaatsvinden.
In het museum kun je de barre omstandigheden van de cellen met eigen ogen zien. Een ander gedeelte is gewijd aan de verschrikkelijke marteltechnieken en weer een ander gedeelte heeft duizenden foto’s van slachtoffers.
Plattegrond van S21.
In 2015 is op het terrein een herdenkingsmonument gebouwd. Deze staat aangeduid op de kaart als nr 12 ‘’ The memorial stupa for victims of S21’’. Het monument is voor een groot deel gefinancierd door Duitsland.
Tijdens de openingsceremonie sprak onder andere de Duitse ambassadeur. Hij deed een beroep op de jongere generatie om minder terughoudend te zijn in het bespreken van het verleden. Hij verwees daarmee naar de Duitse jeugd die in de 70er jaren ‘oncomfortabele vragen’ begon te stellen over het Holocaust verleden.
Hij voegde daar aan toe dat het gevolg van terughoudendheid om over het verleden te praten zal leiden dat de jongere generatie de last van de erfenis van hun ouders en grootouders zal dragen.
De memorial stupa.
Audiotours zijn beschikbaar in meerdere talen waaronder Nederlands. Dit is een goede manier om door het museum geleid te worden en de informatie te begrijpen.
Openingstijden en locatie
Openingstijden:
Het museum is elke dag geopend van 8.00 tot 17.00.
Adres:
Tuol Sleng Genocide Museum
St.113, Boeung Keng Kang III
Phnom Penh