In de jungle iets ten noorden van Siem Reap ligt een absoluut wereldwonder. Het grootste religieuze monument ter wereld.
Angkor Wat.
Deze fantastische tempel is het nationale symbool van Cambodja en vertegenwoordigd een beschaving die haar tijd ver vooruit was.
Maar Angkor Wat is slechts een onderdeel van een stad die op haar hoogtepunt zo groot was als hedendaags London. Een stad waar destijds naar zeggen bijna een miljoen mensen leefden.
Je moet Angkor gewoon een keer in je leven bezocht hebben. Maar als je het doet zorg dan dat je je kunt inbeelden hoe het was om er te leven.
Lees je in.
Geschiedenis van Angkor en het Khmer rijk
Angkor was een van de machtigste beschavingen uit de geschiedenis van Zuidoost Azië. Op het hoogtepunt hadden de Khmer, Cambodja en grote delen van Myanmar, Thailand en Vietnam onder controle.
De gewone Khmer leefden in houten huizen die helaas allemaal zijn vergaan. Alleen de fantastische tempels zijn achtergebleven. Sommige van de tempels zijn niet meer dan ruïnes maar onder leiding van archeologen worden veel tempels gerestaureerd. Een werk dat nog vele jaren in beslag zal nemen.
Angkor was niet altijd de hoofdstad van het Khmer rijk. Het rijk is gesticht door koning Jayavarman II die rond het jaar 802 de hoofdstad Hariharalaya bouwde. Restanten van deze stad kun je bekijken in wat nu bekend staat als de Roluos Groep, 12km ten oosten van Siem Reap.
Rond het jaar 900 verhuisde koning Yasovarman I de hoofdstad naar Yasodharapura, dat later bekend zou staan als Angkor.
Opvolgende koningen bouwden allemaal bijzondere tempels en droegen bij aan het uitbreiden en opbouwen van het fantastische Khmer rijk.
De sleutel tot succes: Watermanagement
De Khmer waren hun tijd ver vooruit en een belangrijke sleutel tot hun succes was de manier hoe zij de stad en de landbouwgronden van water voorzagen. Niet voor niets is Angkor gelegen vlakbij het enorme Tonle Sap meer.
De Khmer bouwden een aantal enorme waterreservoirs. Op de foto hieronder zie je de grootte hiervan, bekend als de West Baray en de Oost Baray.
Op de Barays werd een enorm netwerk aan kanalen aangesloten. Dijken en sluizen hielpen bij de irrigatie van de landbouwgrond en de levering van vers water in de stad. Hierdoor konden de Khmer ook tijdens het droge seizoen de grond van water voorzien en zo meerdere keren per jaar oogsten.
De Khmer begonnen hier al mee in het jaar 900. Ter vergelijking, onze grachten en kanalen in Nederland werden pas in de 17e eeuw aangelegd.
De goddelijke status van de koning was ook cruciaal
De hoeveelheid mankracht en materiaal dat nodig was om de tempels te bouwen was echt enorm. Hoe is het mogelijk dat er zoveel mensen aan mee werkten? Dwang was uiteraard een van de redenen maar dwang alleen zou waarschijnlijk niet genoeg zijn.
Men vermoedt dat de goddelijke status van de Khmer koning cruciaal was bij het tot stand komen van de prachtige bouwwerken. Alleen voor een god zouden de mensen alle opofferingen en ontberingen tijdens de bouw kunnen doorstaan.
Ooggetuigenverslag
Archeologen ontcijferen de geschiedenis van Angkor vooral met behulp van de standbeelden en het grafeerwerk op de tempels. Aan de hand daarvan komen zij veel te weten over gevoerde oorlogen, heilige rituelen en het dagelijks leven in het Khmer rijk.
Er is echter ook een geschreven ooggetuigenverslag gevonden van de Chinese diplomaat Zou Daguan. Hij verbleef in Angkor van 1296 tot 1297 en beschrijft het dagelijks leven en tradities in het koninkrijk.
Onderstaande documentaire is er een die je absoluut moet zien voordat je Angkor bezoekt. Het laat onder andere de verslagen van Zou Daguan aan bod komen.
Het verval en ondergang
Het doek viel uiteindelijk voor het Khmer rijk in het jaar 1431 toen de stad Angkor Thom werd ingenomen door het Ayutthaya koninkrijk uit Thailand. Maar het verval van het rijk werd al ingezet in de 13e eeuw. Vele oorlogen maar ook het falen van het watermanagement en een tijd van enorme droogte zorgden voor de ondergang.
Angkor Wat
De meest bekende tempel is natuurlijk Angkor Wat. Het betekent letterlijk ‘’tempel stad’’
Angkor Wat is met afstand een van de mooiste bezienswaardigheden van Cambodja en misschien wel van heel Azië.
Geschiedenis en betekenis van Angkor Wat
Angkor Wat is in slechts 40 jaar gebouwd tijdens de periode onder koning Suryavarman II. De tempel is toegewijd aan Vishnu, de god die het evenwicht tussen goed en kwaad bewaakt.
Na het overlijden van Suryavaman II werd Angkor Wat verlaten. Dit omdat de nieuwe koning Jayavarman VII vlakbij de nieuwe stad Angkor Thom liet bouwen.
De jungle nam Angkor Wat over maar de gracht om het complex heen moet Angkor Wat enigszins beschermd hebben tegen een volledige overname van bomen en planten.
In 1860 ontdekte de Franse ontdekkingsreiziger Henri Mouhot de tempel tijdens een wandeling door de jungle. Hij was in extase en liet de wereld kennismaken met dit wereldwonder.
Sindsdien zijn archeologen bezig met onderzoek en restauratie. Dit onderzoek werd hevig onderbroken tijdens de tijd onder het brute regime van de Rode Khmer en de nasleep hiervan. Toen Cambodja weer veilig was is men verder gegaan met onderzoek en restauratie.
Overzicht
Je betreedt Angkor Wat via de westelijke ingang. De verhoogde weg over de gracht brengt je eerst naar de buitenste muur. Hier ga je door de westelijke ingang en loop je door over de verhoogde weg richting de tempel.
Links en rechts van de weg zie je twee gebouwen. Deze dienden als bibliotheek. Even verderop zie je twee vijvers waar je de prachtige reflectie van Angkor Wat in kunt zien.
De tempel is gebouwd op een verhoogd platform van 355 meter lang en 255 meter breed. Het complex bestaat uit drie lagen, elke laag kleiner dan de laag eronder. Elke laag is omringd door galerijen waar je doorheen kunt lopen en fantastische foto’s kunt maken.
De vijf torens symboliseren Mount Meru, de berg die volgens de Hindoeïstische mythologie de verblijfplaats van de goden is.
Angkor Wat staat sinds 1992 op de UNESCO Werelderfgoed lijst.
Angkor Thom
Veel mensen denken dat Angkor Thom alleen een tempelcomplex is maar dit is niet correct. Angkor Thom was een stad, ook wel bekend als de heilige stad.
Het perfect vierkante grondgebied van Angkor Thom heeft een oppervlakte van 10 vierkante kilometer en precies in het midden vind je de bijzondere Bayon Tempel.
Er wordt geschat dat er op het hoogtepunt tussen de 80.000 en 150.000 mensen in Angkor Thom woonden.
Angkor Thom is gesticht door Koning Jayavarman VII, een van de belangrijkste koningen uit de geschiedenis van het Khmer rijk.
Jayavarman VII was enorm geïnteresseerd in het Boeddhisme en hij begon met een transitie in het rijk van Hindoeïsme naar Boeddhisme.
Bayon Tempel
De Bayon Tempel is een bezienswaardigheid die elke bezoeker aan Angkor moet bekijken. Deze mysterieuze tempel staat exact in het midden van Angkor Thom en is gedecoreerd met niet minder dan 216 glimlachende gezichten.
De Bayon Tempel is gebouwd tijdens de periode van de eerste Boeddhistische koning van het Khmer Rijk, Koning Jayavarman VII. Het exacte bouwjaar is onbekend maar men vermoed dat de tempel aan het eind van de 12e eeuw of begin 13e eeuw is gebouwd. De tempel heeft verdere aanpassingen gehad tijdens de regeerperiodes van opvolgende koningen.
De tempel bestaat uit drie lagen. De eerste twee lagen zijn vierkant en versierd met super gedetailleerde reliëf afbeeldingen. De derde laag is rond met de torens en gezichten. Van een afstand ziet Bayon eruit als een ruïne maar laat je daardoor niet misleiden. Van dichtbij is dit absoluut een van de meest bijzondere tempels die je ooit zult zien.
Baphuon
Op kleine afstand van Bayon ligt de Baphuon tempel. Deze 11e -eeuwse tempel was in haar hoogtijdagen volgens archeologen een van de mooiste tempels in Angkor. Helaas is Baphuon enorm beschadigd door de jaren heen maar sla deze toch niet over. De stijle trappen omhoog brengen je namelijk naar een terras van waaraf je een heel fraai uitzicht over Angkor Thom hebt.
Het terras van de olifanten
Het terras van de olifanten is een 300 meter lang terras en dankt haar naam aan de beelden van olifanten die het bouwwerk versieren.
Het terras werd gebruikt door de koning om ceremonies te aanschouwen. Ook zou hij hier dagelijks verschijnen om te luisteren naar klachten en problemen die speelden onder de inwoners van Angkor Thom.
Het terras van de melaatse koning
Dit 25 meter lange terras is gebouwd aan het eind van de 12e eeuw en dankt haar naam aan een standbeeld dat hier staat. Volgens een Cambodjaanse legende was het het standbeeld van een koning die aan lepra leed.
Meer Angkor tempels in de regio
We hebben nu de belangrijkste bezienswaardigheden Angkor Wat en Angkor Thom gehad. Deze kun je op de eerste dag bezoeken.
Heb je nog tijd over, bezoek dan zeker nog een aantal van de meer afgelegen tempels in het Angkor Archaeologisch Park.
Hieronder een overzicht van de andere tempels die je kunt bezoeken.
Ta Prohm
Ta Prohm is een betoverende tempel en hoort samen met Angkor Wat en Angkor Thom tot de “grote drie”. De hoofdgebouwen van de tempel zijn omsingeld door een grote muur en dus niet meteen zichtbaar vanaf de weg.
Een korte wandeling over een junglepaadje brengt je er. Een andere, fantastische manier om er te komen is op de fiets! Je hebt wel een ervaren gids nodig om je weg te vinden kriskras door alle paadjes, maar het is een magische manier om het gebied te verkennen en het binnenste van de tempel te bereiken.
Koh Ker
De stad Koh Ker was de hoofdstad van het Khmer-rijk tussen 928 en 944 na Christus tijdens het bewind van Jayavarman IV en Harshavarman II.
Opgravingswerkzaamheden in 2015 onthulden aardewerk en andere voorwerpen die al in de 7e eeuw verwijzen naar activiteit en een nederzetting. Een belangrijke route, die Angkor Wat verbindt met Wat Phu in Laos, die ook Beng Mealea en Preah Vihear verbindt, liep direct langs Koh Ker, waardoor deze oude stad een strategische bekendheid kreeg.
Omdat het gebied afgelegen, zwaar bebost en relatief droog was, kwam er een watervoorziening voor de inwoners van Koh Ker via een ambitieus netwerk van kanalen, watertanks en een reservoir(baray),samen met de piramide zelf en 40 omliggende tempels.
Deze immense constructie tijdens de korte regeerperiode van Jayavarman IV werd volgens inscripties gefinancierd door belastingen, die aangaven dat deze in de vorm van rijst zouden zijn betaald.
Hindoegod Shiva zou hier zijn aanbeden, en ondanks de latere overgang van het land naar het boeddhisme, bleven de Shiva-linga's van Koh Ker op de een of andere manier bewaard - misschien vanwege de afgelegen locatie.
Na de hoogtijdagen werden de indrukwekkende sculpturen geroofd. Velen zijn sindsdien te zien geweest in musea of privécollecties, maar sommige stukken, nog steeds op vrije voeten, blijven geclassificeerd als gestolen kunst.
Lateriet, zandsteen en baksteen materialen werden gebruikt om Koh Ker te bouwen en de bakstenen heiligdommen in Koh Ker zijn nog in goede staat tot op de dag van vandaag.
Ta Som
Hoewel het een van de kleinere tempelsites in het Angkor Archaeological Park is, is het zeker de moeite waard om te bekijken. Een van de meest prominente kenmerken is de enorme wurgvijgenboom die de oostelijke gopura of poort heeft overspoeld.
Ta Som ligt in het noordoostelijke deel van Angkor Archaeological Park, aan de oostkant van het kunstmatige meer genaamd Javatataka Baray. Er is een eiland in het midden van dit meer waar de Neak Pean tempel zich bevindt.
Ta Som werd gebouwd in de late 12e eeuw door de grote koning Javayarman VII. Er is weinig bekend over het doel van deze tempel, maar hij kan zijn opgedragen aan de vader van de koning of een van zijn leraren.
Deze tempel in Bayon-stijl is omgeven door een gracht en drie afzonderlijke omheiningen gebouwd van lateriet, een roestrood gekleurde rots die veel voorkomt in tropische klimaten.
De eerste of binnenste omheining heeft vier hoektorens en vier gopura's, en face-towers met vier gezichten die uitkijken in elk van de windrichtingen.
De tweede en derde omheining worden gescheiden door de gracht. Deze buitenste omheiningen spiegelen elkaar omdat ze beide twee gopura's hebben, aan de oost- en westkant.
Zoals veel tempels in het Angkor Archeologisch Park, toont Ta Som zowel hindoeïstische als boeddhistische iconen, omdat de officiële Angkor-religie door de eeuwen heen en weer schakelde.
Helaas werden sommige van de afbeeldingen van de Boeddha beschadigd in de 13e eeuw toen het hindoeïsme het boeddhisme een tijdje inhaalde.
Gezien de hoge leeftijd en de plunderingen van de jungle, zijn veel van de bas-reliëf gravures echter in verrassend goede staat.
Beng Mealea
Deze tempel, de naam betekent “Lotusvijver”, is grotendeels niet gerestaureerd. Een loopbrug brengt je om de tempel heen, ben je niet bang voor klauteren en klimmen, dan kan je dieper in de ruïnes komen.
Over de geschiedenis is weinig bekend. Waarschijnlijk was hij het centrum van een stad, gelegen aan de oude koninklijke snelweg die leidt naar Preah Khan,in de provincie Preah Vihear.
Het terrein werd het afgelopen decennium ontruimd van landmijnen en is dus pas onlangs een levensvatbare toeristische attractie geworden.
Phnom Bakheng
Phnom Bakheng is een tempelberg ter ere van de god Shiva en één van de oudste tempels in het Angkor Archaeologisch Park. Dankzij zijn ligging (60m hoog) heb je vanaf hier een prachtig zicht op de zonsondergang over Angkor Wat.
Koning Jasovarman I (889 – 910) bouwde hier een enorme stad van 16 km2, groter dan het later gebouwde Angkor Thom. In het midden van die stad bouwde hij zijn tempel op de top van de heuvel genaamd Phnom Bakheng.
Deze piramidevormige tempel heeft 7 verdiepingen, symbool voor de 7 Hindu hemelen. De meeste van de oorspronkelijke 108 torens zijn helaas ingestort.
Smalle trappetjes voeren je van de voet van de tempel naar het terras boven. Vanaf hier heb je een adembenemend uitzicht.
Bij zonsondergang is dit het allermooist. Neem een zaklampje mee om weer veilig beneden te komen als het donker is!
Pre Rup
Koning Rajendravarman II (10e eeuw) koos deze plek om de tempel te stichten en wijdde hem aan de Hindu God Shiva.
De mooiste tijd om de tempel te bezoeken is bij zonsopkomst of zonsondergang. De stralen van de opkomende zon en de gloed van de zonsondergang geven de stenen, een combinatie van baksteen, lateriet en zandsteen, zijn unieke gloed. Omdat de tempel op een open vlakte ligt heb je er onbelemmerd zicht op.
Ondanks de vervallen staat waarin de tempel verkeert kan je nog langs lange galereien en bibliotheken lopen, een typisch kenmerk van de 10e eeuw.
Je ziet leeuwen die de wacht houden, deuropeningen en zuilen met decoraties.
De legendarische cisterne ligt in het centrale deel. Waarschijnlijk vormde die de basis voor een bronzen beeld van de god Nandi. De symmetrie van het geheel wordt verder benadrukt door de 12 meter hoge piramide in het midden.
Wie goed kijkt ziet wellicht “valse” deuren. De enige echte deur is te vinden aan de oostkant van de toren en wordt bewaakt door uitgehouwen goden.
Roluos Groep
De Roluos groep bestaat uit 4 tempels en is gelegen vlakbij het stadje Roluos op een kleine 12km van Siem Reap. De tempels zijn de overblijfselen van Hariharalaya, de tweede hoofdstad van het Khmer rijk tijdens de Angkor periode.
De mooiste tempel binnen de Roluos groep is Bakong, een uit 5 lagen bestaand bouwwerk met in het midden een 15 meter hoge toren. Bakong was ook de blangrijkste tempel in Hariharalaya.
De andere tempels zijn Preah Ko, Prei Monti, en Lolei. De Lolei tempel is gebouwd op een eilandje omringd door een baray. De baray is tegenwoordig opgedroogd.
Phnom Krom
Phnom Krom is een hele interessante plek om te bezoeken. De tempel is gelegen op een berg van waaraf je een super mooi uitzicht hebt over het platteland. Plan je bezoek aan het einde van de dag. De zonsondergang is spectaculair.
De tempel op de berg is een tempel gewijd aan drie Hindoe goden, Brahma, Shiva en Vishnu. De tempel is gebouwd in de 9e eeuw onder de regeerperiode van koninh Yasovarman.
Vanwege de ligging op een berg hebben de weersomstandigheden meer invloed gehad op het graveerwerk dan bij andere tempels. Bijna alle details op de tempel zijn verloren gegaan.
Phnom Krom ligt 10km van Siem Reap. Vergeet niet dat je ook voor deze tempel een Angkor Pass nodig hebt anders kom je er niet in. Neem zeker extra de tijd om onderweg te stoppen bij de leuke dorpjes die je tegenkomt.
Banteay Kdei
Banteay Kdei is een minder druk bezochte tempel in het Angkor Archaeological Park. Het is gebouwd aan het einde van de 12e eeuw onder koning Jayavarman VII. De tempel is niet of nauwelijks gerestaureerd. Sommige delen zijn overgenomen door planten en bomen wat het een bijzondere plek maakt om te bezoeken.
Kwa stijl doet deze tempel wat denken aan Bayon en Ta Phrom. De poort heeft hetzelfde type torens met glimlachende gezichten.
Banteay Kdei is gelegen tegenover Srah Srang, een Baray dat waarschijnlijk een Koninklijke badplaats was. Het is niet helemaal zeker maar waarschijnlijk stond er ooit een tempel in het midden van het aangelegde reservoir.
Banteay Kdei en Srah Srang zijn prachtig om te bezoeken tijdens de zonsopkomst. Het is er dan meestal ook heel rustig omdat de meeste toeristen de zonsopkomst over Angkor Wat willen bekijken. Een uitstekende optie dus voor wie weg wilt van de massa.
Banteay Srei
Banteay Srei is een van de mooiste tempels in het Angkor Archaeological Park.
De kleur van het steen heeft een soort roze gloed en de afbeeldingen op de tempel zijn super gedetailleerd. Banteay Srei betekent ‘’Citadel van de vrouw’’, dit vanwege de prachtige afbeeldingen die naar verluid alleen door een zachte vrouwenhand gemaakt zou kunnen zijn.
In eerste instantie dachten archeologen dat de tempel gebouwd zou zijn in de 13e eeuw maar later vond men details op de tempel die zouden verwijzen naar het jaar 967.
Banteay Srei is een Hindoe tempel gewijd aan Shiva en was in gebruik tot ergens in de 14e eeuw. Hierna moet de tempel verlaten zijn tot dat deze herontdekt werd in het jaar 1914.
Banteay Srei ligt op 30km afstand van Siem Reap. Een mooie manier om er te komen is met de tuk tuk. Je rijdt dan door mooi platteland en kunt onderweg stoppen bij verschillende leuke dorpjes.
Aanbevolen planning voor Angkor Wat
Als je wilt kun je makkelijk een week tot twee weken lang rondstruinen door Angkor Wat en alle andere tempels in het gebied.
De meeste reizigers hebben niet zo lang en kiezen dan ook om hier 1 tot 3 dagen voor uit te trekken. Hieronder geef ik suggesties om 3 dagen in het Angkor gebied te besteden.
Dag 1
- Angkor Wat
- Angkor Thom
- Ta Phrom
- Banteay Kdei
Dag 2
- Preah Khan
- Ta Som
- Pre Rup
Dag 3
- Roluos Groep
- Phnom Krom
Vervoer binnen Angkor Archaeological Park
Het Angkor Archaeological Park strekt zich uit over een oppervlakte van 400 vierkante kilometer. Maak dus een planning van wat je wilt zien en regel passend vervoer.
De meest populaire manier van vervoer zijn tuk tuk’s. In Siem Reap kun je op straat een afspraak maken met een chauffeur over de prijs en de af te leggen route.
Ook is het mogelijk om door het park te fietsen maar houd er rekening mee dat je naast grote afstanden op de fiets ook grote stukken loopt om de tempels te verkennen. In combinatie met de hitte is dit dubbel zo vermoeiend.
Kledingvoorschriften en andere regels
Angkor Wat is nog steeds een belangrijke heilige plaats voor Boeddhistische monniken en gepaste kledij is gewenst en verplicht.
- Broeken moeten de knieën bedekken
- Schouders moeten bedekt zijn
- Raak de beelden en muurtekeningen niet aan. Dit versnelt het afbraakproces
- Klim niet op tempels
- Maak niet te veel geluid
- Roken is verboden
- Het gebruik van drones is alleen toegestaan met een vergunning
- Blijf binnen de aangegeven paden
Prijzen en openingstijden
De tickets voor Angkor Wat en de andere tempels worden verkocht onder de naam ‘’Angkor Pass’’. Je kunt de Angkor Pass alleen kopen bij het officiële ticketkantoor 4km buiten Siem Reap op de weg naar de tempels.
- 1 dag - $37
- 2 dagen - $62
- 3 dagen - $72
Het ticketkantoor is geopend van 4.30 tot 17.30.
De openingstijden van het historische park zijn van 7.30 tot 17.30 maar Angkor Wat is al te bezoeken vanaf 5.00, dit om de toeristen de gelegenheid te geven de fantastische zonsopkomst te bekijken.
Tours
Ontdek Angkor Wat, de andere magische tempels en het prachtige platteland rondom Siem Reap met een van onze onvergetelijke tours.